W środę, 24 listopada 2021 r. w Muzeum Regionalnym w Pleszewie odbył się wykład dra Dariusza Lorka pt. „Dziedzictwo zapisane w mapach. Krajobraz topograficzny XIX-wiecznego miasta”. Prelegent jest pracownikiem Laboratorium Kartograficznych i Geodezyjnych Badań Środowiska w Instytucie Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM w Poznaniu. Jest także członkiem Międzynarodowej Asocjacji Kartograficznej (Komisja Map Topograficznych). Do jego zainteresowań naukowych należą m.in.: potencjał informacyjny map topograficznych z XVIII/XIX wieku, multimedialne rekonstrukcje przestrzeni oraz wykorzystanie dawnych map w badaniach transformacji krajobrazowych.

W 2018 roku, w kwartalniku „Badania Fizjograficzne” (Seria A – Geografia Fizyczna) ukazał się artykuł Dariusza Lorka zawierający analizę planu Pleszewa z XIX wieku. Właśnie ta publikacja stała się podstawą wygłoszonego wykładu. Prelegent odsłonił przed słuchaczami tajniki dziedziny, w której się specjalizuje – kartografii czyli nauki o mapach, teorii map i metodach ich sporządzania i użytkowania. Zasadniczą część wykładu stanowiło omówienie planu Pleszewa z XIX wieku, który został sporządzony w 1806 roku. Ideą jego przygotowania było ukazanie stanu miasta po wielkim pożarze. Plan rozróżnia bowiem obszary spalone i ocalone z pożaru. Jak podkreślał prelegent, dzięki temu stanowi cenne źródło informacji jako dokument urzędowy określający położenie, kształt i wielkość poszczególnych działek. Niemal każda wytyczona działka ma na badanym opracowaniu przypisany numer. W przypadku Pleszewa numeracja rozpoczyna się od działki z kościołem pod wezwaniem Świętego Floriana i wzrasta kolejno w kierunku wschodnim po stronie północnej obecnej ulic Poznańskiej, a kończy się na tej samej ulicy po stronie południowej numerem 339.

Wykład został zorganizowany w ramach współpracy Muzeum Regionalnego z Poznańskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk, które realizuje projekt „Dziedzictwo Wielkopolski”. Dotychczas odbyły się już 3 wykłady w ramach tego przedsięwzięcia: w 2019 roku – „Kultura muzyczna Wielkopolski” (prof. UAM dr hab. Alina Mądry) i „Kościół średniowiecznej Wielkopolski” (prof. UAM dr hab. Krzysztof Kaczmarek), a w 2020 roku – „Mowa Wielkopolan a język ogólnopolski” (prof. UAM dr hab. Błażej Osowski).

Artykuł dra Dariusza Lorka pt. „Plan Pleszewa z XIX wieku – wizualizacja tematyczna” dostępny jest tutaj:

http://klimat-badaniafizj.home.amu.edu.pl/wp-content/uploads/2020/01/09_Lore.pdf 

Foto: W. Hajdasz