9.01 – 10.02 2006 r. komisarz wystawy: Witold Hajdasz

Z upływem lat coraz trudniej będzie zrozumieć PRL. Jedni wspominają go z rozrzewnieniem inni z dreszczem niepokoju i odrazą, jeszcze innych wspomnienia – zwłaszcza peerelowskich absurdów – znakomicie bawią …
Oglądając wystawę „PRL – tak daleko, tak blisko…”, warto mieć w świadomości kilka faktów.
PRL to zarówno okres w historii Polski, jak i oficjalna nazwa państwa – Polska Rzeczpospolita Ludowa – wprowadzona na mocy Konstytucji z 1952 r. Zwyczajowo określa się tak cały okres 1944-1989. Jego początek wyznacza data utworzenia Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego i ogłoszenia Manifestu PKWN. Za koniec przyjmuje się rok, w którym odbyły się, poprzedzone negocjacjami politycznymi strony rządowej i opozycyjnej (popularnie zwanymi obradami Okrągłego Stołu), wybory parlamentarne, zakończone zdecydowanym zwycięstwem „Solidarności”.
Czterdziestopięcioletni okres polskiej historii tworzy oficjalne, kreowane przez władzę państwowo-partyjną, podporządkowaną moskiewskiej centrali, ale również życie niezależne, dalekie od tego, co proponowały władze. Oba nurty, bardzo wyraźne od pewnego momentu zwłaszcza w sferze kultury i rozrywki, przedstawione zostały na wystawie „PRL – tak daleko, tak blisko…”
Mimo, że twórcy wystawy otworzyli ją fotografią Warszawy zrujnowanej po upadku Powstania, a następnie w symboliczny sposób przedstawili stałą integrację ZSRR w polskie życie polityczne i gospodarcze, nie jest to wystawa poświęcona historii politycznej. Nie bez znaczenia jest jednak fotograficzne udokumentowanie zmian personalnych w polskich władzach, które to zmiany inicjowały kolejne fazy rozwoju czy – według innej interpretacji – rozkładu PRL-u.

Na wystawie zobaczyć można Polskę w różnych rolach, zarówno negatywnych, jak i pozytywnych. Między innymi stanowiła jeden z filarów systemu socjalistycznego w Europie, co potwierdziła wysłaniem wojsk w celu spacyfikowania Praskiej Wiosny. Z drugiej strony, to właśnie tutaj najczęściej dochodziło do wybuchów społecznego niezadowolenia (Czerwiec 1956, Marzec 1968, Grudzień1970, Czerwiec 1976 i Sierpień 1980).
W PRL-u podejmowano wielkich gości ze świata: Charlesa de Gaulle’a, papieża Jana Pawła II.
„PRL – tak daleko, tak blisko…” kreśli portret polskiego społeczeństwa na przestrzeni kilkudziesięciu lat: migrującego, pracującego dla dobra ojczyzny, uczestniczącego w imprezach kulturalnych i sportowych, ale też zmagającego się z ciągłymi niedostatkami w codziennej egzystencji. Pokazuje równocześnie, jak władza próbowała społeczeństwem manipulować i jak broniły je przed tym bogate życie duchowe oraz… poczucie humoru.
Ponadto wystawa upamiętnia wydarzenia, które z PRL-em bezpośrednio się nie kojarzą, a przecież właśnie wtedy miały miejsce. Były to wydarzenia i radosne, i tragiczne. Taka też bywała rzeczywistość PRL-u.