Losy dzieci polskich pod okupacją hitlerowską

14.10.2005 – 3.01.2006 r. 

komisarz wystawy: W. Hajdasz

Chociaż współczesny świat oswaja nas z obrazami przemocy, okrucieństwa i zbrodni, nie można bez emocji spoglądać na te fotografie. Zapłakane, przerażone, umęczone twarze – twarze dzieci wojny. Każdego wrażliwego człowieka porusza ludzkie cierpienie, a cierpienie najmłodszych wzbudza szczególne emocje. W czasie II wojny światowej agresorzy podeptali prawie wszystkie konwencje międzynarodowe, prawa zwyczajowe i zasady moralne, nie unikano ataków na ludność cywilną, nie oszczędzano kobiet i dzieci.Wojna rozpoczęta przez wojska niemieckie atakiem na Polskę 1 września 1939 r. miała doprowadzić do podbicia narodów, które naziści uznali za niższe od rasy niemieckiej. Hitler nie ukrywał, że dalekosiężnym celem jego polityki jest wyniszczenie „podludzi” i nawoływał Niemców do wyzbycia się odruchów litości wobec pokonanych, także wobec dzieci. Działania wojenne prowadzono z wyjątkową bezwzględnością i okrucieństwem, a okupacja podbitych przez Niemcy państw europejskich okrucieństwo to spotęgowała.

Najmłodsi mieszkańcy zajętej przez Niemców Polski byli świadkami i ofiarami zbrodni popełnianych przez hitlerowców. Dzieci pozbawione zostały szansy na szczęśliwe życie, odbierano im rodziców, prawo do nauki i zabawy, wypędzano z domów, więziono, zmuszano do niewolniczej pracy, zatrudniając je w przejętych przez Niemców zakładach przemysłowych i rolnictwie na ziemiach okupowanej Polski. Znalazły się także wśród tysięcy Polaków wywiezionych do fabryk i gospodarstw rolnych w głębi Niemiec. Wiele z nich nigdy już nie powróciło do domów, umierały z powodu niedożywienia, ciężkiej pracy, wypadków lub w następstwie bombardowań.